2030000 năm - Tiền Mặt Trời

Sau mười ngàn năm, khí bên trong tiểu cầu tiếp tục rơi khỏi rìa bên trong của cái kén, rơi vào bên trong cái nhân đặc ở trung tâm. Lúc này, nhân của tiểu cầu đang hình thành hình dáng rõ ràng-một quả bong khổng lồ, khoảng kích thước của Hệ Mặt Trời tính tới Sao Diêm Vương ngày nay. Bề mặt của nó vẫn quá lạnh để có thể nhìn thấy. Nhưng, cuối cùng, phần nhân bên trong của nó đã đạt đến nhiệt độ cần thiết-khoảng 10000 độ C-và phân tử ở đó đã tách thành hai nguyên tử hydro.

Điều này đánh dấu một bước quan trọng trong quá trình phát triển của Mặt Trời. Tại nhiệt độ này, nhân của đám mây đã đủ nóng để bức xạ của nó tạo ra lực đáng kể. Bức xạ được tạo thành từ những gói năng lượng nhỏ tên là photon, mỗi photon có thể được ví như là một hạt hạ nguyên tử. Nếu có đủ lượng photon cần thiết phát ra trong mỗi giây chúng có thể va chạm như là một trận mưa đá, va đập của lực điện từ có tên gọi là áp suất bức xạ. Trước điểm này hạt nhân của tiểu cầu phát ra quá ít photon để tạo ra lực đáng kể. Tuy nhiên, bây giờ, khi làn song bức xạ chảy ra ngày càng lớn từ cái nhân nóng, chúng đã đâm vào vòng bên ngoài của tiểu cầu, nơi mà khí ít đậm đặc hơn và cản nhẹ cuộc hành trình của chúng. Vì vậy, sự tích tụ của nhân bị chậm lại, nhưng không dừng hẳn, cuối cùng lực hút vào trong của hấp dẫn bị đánh bại. Trung tâm của cái nhân bây giờ đã đặc đế nỗi mà nó bắt đầu che khuất bức xạ nhiệt phát ra từ bên trong nó. Năng lượng giờ đây không thể thoát ra dễ dàng nữa, vì vậy từ đây hạt nhân bị nung nóng nhanh hơn bị thu nhỏ. Chính vì vậy sức nóng ngày càng tăng đã làm việc tích tụ ngày càng chậm, và nhân lớn lên chậm hơn rất nhiều. Nó đã đạt đến trạng thái mà các nhà thiên văn học đặt cho thuật ngữ ‘tiền sao’*(1).

Lúc này, tiền sao này-‘tiền Mặt Trời’*(1) trong trường hợp này-đã bắt đầu đánh dấu sự quay của mình. Giống như nước chảy xuống lỗ sẽ đi theo đường xoắn ốc, khí bụi bây giờ khi rơi vào tiền Mặt Trời bắt đầu đi theo vòng xoáy. Và cũng giống như cái yo-yo sẽ chạy nhanh hơn khi sợi dây quấn quanh ngón tay ngắn hơn-theo định luật bảo toàn momen động lượng-mà khí rơi vào gia tăng vận tốc góc trên con đường rơi vào trong của nó. Vì vậy khi tiền Mặt Trời nhỏ hơn và nóng hơn thì nó bắt đầu quay nhanh hơn.

Hình dưới: Hình ảnh tiền mặt trời khi nó xuất hiện nhiều tỷ năm về trước-nếu chúng ta có thể nhìn vào bên trong lớp vỏ kén khí và bụi dày vẫn còn bao bọc lấy nó. Bề mặt trong tấm hình này, hình ảnh của tiền Mặt Trời ở giai đoạn phát triển, đã đủ nóng để phát sáng, nhiệt độ của nó ở khoảng vài ngàn độ.

---------------------------------------------------------------
Ghi chú:
*(1)Từ gốc: tiền sao-protostar, tiền Mặt Trời-protosun

Có một điều đặc biệt là bản thân từ Mặt Trời-Sun luôn được viết hoa vì là danh từ riêng, nhưng từ protosun lại được viết thường, có lẽ do tiền tố "proto-" mà ra, tuy nhiên, khi đọc nhiều từ khác thì thấy tiếng Việt vẫn giữ từ Mặt Trời viết hoa, vì vậy, để cho giống với các bản dịch khác thì ở đây cũng sử dụng theo cách đó.

(Còn tiếp...)

The Story of the Solar System-Câu chuyện về Hệ Mặt Trời
Người dịch: Trịnh Khắc Duy - CLB Thiên văn Bách khoa