Corona: Quang hoa (华), hay quầng (䨔) là một hiện tượng quang học trong đó một quầng sáng tròn nhiều màu sắc bao quanh các nguồn sáng, sinh ra do ánh sáng nhiễu xạ trên các hạt nhỏ cùng kích thước. Trăng quầng là một trường hợp cụ thể của hiện tượng này.
Các quang hoa có một vầng hào quang (aureole) trung tâm rất sáng, gần như là màu trắng và có viền đỏ hoặc vàng, bao quanh bởi một hoặc nhiều vòng sáng nhiều màu mờ hơn bao quanh vầng hào quang. Vòng sáng đầu tiên có màu ngả xanh ở trong và dần chuyển sang màu lục, vàng và ngoài cùng là màu đỏ. Màu sắc của một vòng sáng pha trộn một cách tinh tế giữa các màu chứ không phân định rạch ròi như cầu vồng.
Nguyệt hoa (月华) là một trường hợp của quang hoa, tiếng Việt gọi là trăng quầng (𦝄䨔). Nguyệt hoa thường được quan sát thấy nhiều hơn so với nhật hoa (solar corona).
Một quang hoa có thể mở rộng đến 15º đường kính và thường co lại hay phình to mỗi khi các đám mây khác nhau đi ngang qua Mặt Trăng.1
Ảnh: Trăng quầng nhiều màu sắc chụp ngày 02 tháng 06/2015 tại La Plata, Argentina. Image Credit & Copyright: Sergio Montúfar , Planetario Ciudad de La Plata, APOD.2
Từ điển tiếng Việt của Viện Ngôn ngữ học (1992) định nghĩa:
- Quầng: vầng sáng tròn, nhiều màu sắc bao quanh các nguồn sáng, sinh ra do ánh sáng nhiễu xạ trên các hạt nhỏ cùng kích thước.
- Quầng Mặt Trời, quầng Mặt Trăng: thường xuất hiện khi có đám mây mỏng bay qua, những hạt nước nhỏ của mây gây ra nhiễu xạ ánh sáng.
Tục ngữ Việt Nam nhắc đến hiện tượng này:
- Quầng cạn, tán mưa
- Trăng quầng thì cạn, trăng tán thì mưa (𦝄䨔辰汼𦝄傘辰𩅹)3
Tham khảo
- Vật Lý Thiên Văn: Quang hoa (corona): Hiện tượng và bản chất vật lý
- APOD: A Colorful Lunar Corona
- Nam quốc phương ngôn tục ngữ bị lục, 1914, trang 2b)
