Hướng dẫn quan sát các chòm sao, các vật thể sâu, các hành tinh, và các sự kiện thiên văn học đáng chú ý trên bầu trời đêm tháng 03/2021.
Các pha Mặt Trăng
Ngày 06/03/2021: Trăng hạ huyền
Mặt Trăng sẽ có hình dạng bán nguyệt và mọc từ sau nửa đêm. Những ngày quanh ngày này là thuận lợi nhất để quan sát Mặt Trăng qua kính thiên văn hay ống nhòm. Các miệng hố trên Mặt Trăng sẽ xuất hiện rõ trên bề mặt của vệ tinh tự nhiên này.
Ngày 13/03/2021: Trăng mới
Mặt Trăng sẽ xuất hiện cùng phía với Mặt Trời và sẽ không hiện diện trên bầu trời đêm. Đây là thời điểm tốt nhất tháng để quan sát các vật thể mờ như các thiên hà hay các cụm sao bởi vì không có sự lấn át của ánh trăng.
Ngày 21/03/2021: Trăng thượng huyền
Mặt Trăng sẽ có hình dạng bán nguyệt và xuất hiện ở thiên đỉnh vào đầu buổi tối, sau đó lặn dần về phía tây. Những ngày quanh ngày này là thuận lợi nhất để quan sát Mặt Trăng qua kính thiên văn hay ống nhòm. Các miệng hố trên Mặt Trăng sẽ xuất hiện rõ trên bề mặt của vệ tinh tự nhiên này.
Ngày 29/03/2021: Trăng tròn
Mặt Trăng sẽ ở vị trí xung đối và bề mặt của nó sẽ phản xạ tối đa ánh sáng Mặt Trời về phía Trái Đất. Lần trăng tròn này được những bộ lạc bản địa đầu tiên ở Mỹ gọi là Trăng Giun Đất, bởi vì đây là thời gian đất trở nên mềm hơn và giun đất xuất hiện trở lại. Theo âm lịch Việt Nam, ngày rằm tháng Hai đến sớm hơn thời điểm trăng tròn 2 ngày (nhằm ngày 27 tháng 03 dương lịch).
Các hành tinh buổi tối
Sao Hỏa
Sao Hỏa hiện diện trên bầu trời buổi tối. Trong tháng này, Sao Hỏa sẽ xuất hiện ở khu vực của chòm sao Kim Ngưu. Sao Hỏa còn được gọi tên là hành tinh Đỏ bởi vì bề mặt của hành tinh này có màu đỏ tối. Vì kích thước quá nhỏ bé của mình, các chi tiết bề mặt Sao Hỏa chỉ có thể quan sát được qua những chiếc kính thiên văn mạnh nhất. Hãy tìm kiếm hành tinh này mọc cao trên bầu trời buổi tối.
Tối 04 tháng 03: Giao hội của Sao Hỏa với Pleiades. Pleiades và Sao Hỏa sẽ tiến đến gần nhau và cách nhau chỉ 2 độ 38 phút.
Tối 19 tháng 03: Giao hội của Sao Hỏa với Mặt Trăng. Mặt Trăng và Sao Hỏa sẽ tiến đến gần nhau và cách nhau chỉ 3 độ 16 phút.
Các hành tinh buổi sáng
Sao Thủy
Sao Thủy hiện diện trên bầu trời buổi sáng sớm. Trong tháng này, Sao Thủy sẽ xuất hiện ở khu vực của chòm sao Ma Kết, Bảo Bình. Sao Thủy là hành tinh ở gần Mặt Trời nhất. Một chiếc kính thiên văn đủ mạnh sẽ giúp bạn nhận ra hành tinh này cũng có các pha như Mặt Trăng. Hãy tìm kiếm hành tinh này trên bầu trời phía đông ngay trước khi Mặt Trời mọc.
Rạng sáng 05 tháng 03: Giao hội của Sao Thủy với Sao Mộc. Sao Thủy và Sao Mộc sẽ tiến đến gần nhau và cách nhau chỉ 0 độ 23 phút.
Rạng sáng 06 tháng 03: Sao Thủy ở vị trí Ly giác cực đại phía tây. Hành tinh này sẽ đạt ly giác cực đại phía tây lên đến 27 độ 16 phút tính từ Mặt Trời. Đây là thời điểm tốt nhất để quan sát hành tinh này khi mà nó sẽ ở vị trí cao nhất trên đường chân trời bầu trời buổi sáng sớm. Hãy quan sát hành tinh này ở thấp trên đường chân trời phía đông ngay trước khi Mặt Trời mọc.
Rạng sáng 11 tháng 03: Giao hội của Sao Thủy với Mặt Trăng. Sao Thủy và Mặt Trăng sẽ tiến đến gần nhau và cách nhau chỉ 4 độ 26 phút.
Sao Mộc
Sao Mộc hiện diện trên bầu trời buổi sáng sớm. Trong tháng này, Sao Mộc sẽ xuất hiện ở khu vực của chòm sao Ma Kết. Sao Mộc là hành tinh lớn nhất trong Hệ Mặt Trời. Bốn vệ tinh lớn nhất của hành tinh khí khổng lồ này có thể dễ dàng quan sát được qua một cặp ống nhòm. Bề mặt của Sao Mộc đặc trưng bởi các sọc mây màu nâu tối có thể quan sát được qua kính thiên văn. Hãy tìm kiếm hành tinh này trên bầu trời phía đông ngay trước khi Mặt Trời mọc.
Sao Thổ
Sao Thổ hiện diện trên bầu trời buổi sáng sớm. Trong tháng này, Sao Thổ sẽ xuất hiện ở khu vực của chòm sao Ma Kết. Sao Thổ là một hành tinh khí khổng lồ tuyệt đẹp với vành đai đặc trưng bao quanh. Một chiếc kính thiên văn đủ mạnh sẽ giúp bạn nhận ra vành đai tuyệt đẹp của hành tinh này. Hãy tìm kiếm hành tinh này trên bầu trời phía đông ngay trước khi Mặt Trời mọc.
Rạng sáng 10 tháng 03: Giao hội của Sao Thổ với Mặt Trăng. Sao Thổ và Mặt Trăng sẽ tiến đến gần nhau và cách nhau chỉ 4 độ 14 phút.
Các chòm sao và các vật thể sâu
Hai anh em sinh đôi Song Tử (Gemini) nằm cao trên đỉnh đầu. Họ là những người thuỷ thủ anh hùng của con tàu Argo. Dưới sự lãnh đạo của Jason, họ đã dong thuyền trên biển để tìm kiếm Lông Cừu Vàng (Golden Fleece).
Hai ngôi sao sáng là \"đầu\" của hai anh em sinh đôi Castor và Pollux. Castor và Pollux là những người con trai của thần Zeus, và mẹ Leda là người phàm.
2 đứa con cũng là sự pha trộn giữa trần thế và thần thánh: Castor là người anh phàm trần, trong khi Pollux là người em bất tử.
Nằm ở gần \"chân\" của hai anh em sinh đôi Song Tử là một vùng lốm đốm các ngôi sao mờ nhạt. Có tên gọi là M35, đây là một cụm sao tạo thành bởi vài trăm ngôi sao.
Cự Giải (Cancer) thường được nhận diện với hình thù của một con cua, nhưng đôi khi cũng được xem như là tôm hùm hay tôm càng. Trong thần thoại Hy Lạp, Cự Giải được đưa lên trời bởi Hera - vợ của thần Zeus, để tưởng nhớ sự ngoan cường của nó, dù rằng đã thua trong trận chiến với Hercules. Đây là một chòm sao mờ hơn nhiều so với Song Tử và khá khó quan sát dưới bầu trời bị ô nhiễm ánh sáng.
Nằm trong chòm Cự Giải là Cụm sao Tổ Ong (Beehive Cluster) kỳ thú. Các nhà chiêm tinh cổ đại còn gọi nó là \"ngôi sao mây\". Cụm sao lớn này chứa hàng trăm ngôi sao và nằm cách chúng ta khoảng 577 năm ánh sáng.
Các sự kiện thiên văn học
Ngày 21/3: Xuân phân ở bán cầu bắc
Mặt Trời sẽ chiếu thẳng lên đường xích đạo, lúc này thời gian ngày và đêm khắp nơi trên thế giới sẽ gần như bằng nhau. Tại Việt Nam, Xuân phân được xem là điểm giữa của mùa xuân. Tại một số quốc gia, như Hoa Kỳ và châu Âu, ngày này được xem là ngày đầu tiên của mùa xuân ở bán cầu Bắc và là ngày đầu tiên của mùa thu ở bán cầu Nam.
Bầu trời đêm luôn là một bữa tiệc thiên văn kỳ thú. Hãy khám phá những điều kỳ diệu từ ngay sân sau nhà bạn.
Truy cập website vatlythienvan.com để tìm hiểu thêm nhiều điều bổ ích.
VẬT LÝ THIÊN VĂN - Chia sẻ niềm đam mê!
