Nước đá bên dưới hẻm núi sâu nhất Hệ Mặt Trời của Sao Hỏa
Nước ở dạng băng đá có thể ẩn nấp chỉ vài feet dưới bề mặt Sao Hỏa tại một trong những địa điểm ấn tượng nhất của Hành tinh Đỏ.
Đó là theo nghiên cứu mới dựa trên dữ liệu được thu thập bởi Trace Gas Orbiter (TGO), một phần của sứ mệnh ExoMars do Cơ quan Vũ trụ châu Âu (ESA) và đối tác Nga, Roscosmos điều hành. ExoMars bao gồm cả TGO, được ra mắt vào năm 2016 và xe tự hành Rosalind Franklin sẽ được phóng lên Sao Hỏa vào năm sau. Trong số các thiết bị trên TGO có một thiết bị được gọi là Fine Resolution Epithermal Neutron Detector (FREND), có thể phát hiện hydro, một trong hai nguyên tố tạo nên nước. Các phân tích mới về dữ liệu của FREND cho thấy một lượng hydro lớn tại một địa điểm có tên là Candor Chaos, nằm gần trung tâm của hệ thống hẻm núi lớn có tên là Valles Marineris .
"Chúng tôi nhận thấy một phần trung tâm của Valles Marineris chứa đầy nước - nhiều nước hơn chúng tôi mong đợi", Alexey Malakhov, một nhà khoa học cấp cao tại Viện Nghiên cứu Không gian thuộc Viện Hàn lâm Khoa học Nga và là đồng tác giả của bài báo mới cho biết trong một tuyên bố của ESA . "Điều này rất giống các vùng đóng băng vĩnh cửu của Trái Đất, nơi băng nước tồn tại vĩnh viễn dưới lớp đất khô vì nhiệt độ thấp liên tục."
Valles Marineris là hẻm núi sâu nhất trong hệ mặt trời - dài gấp 10 lần và sâu hơn 5 lần so với hẻm núi Grand Canyon ở trên Trái Đất - và là một trong những đặc điểm nổi bật nhất của Hành tinh Đỏ, chạy dọc theo phần lớn đường xích đạo của sao Hỏa. Trước đây, khi các nhà khoa học tìm kiếm băng nước trên sao Hỏa ở khu vực xích đạo, họ chỉ có thể nghiên cứu lớp bụi bề mặt và chỉ tìm thấy một lượng nhỏ nước.
Ảnh: Mô phỏng quỹ đạo của TGO quanh Sao Hỏa. ESA/ATG medialab
"Với TGO, chúng tôi có thể nhìn sâu xuống một mét [3 feet] bên dưới lớp bụi này và xem điều gì đang thực sự diễn ra bên dưới bề mặt Sao Hỏa - và quan trọng là xác định vị trí các 'ốc đảo' giàu nước mà các thiết bị trước đó không thể phát hiện được, "Igor Mitrofanov, một nhà khoa học khác tại Viện Nghiên cứu Không gian thuộc Viện Hàn lâm Khoa học Nga, tác giả chính của nghiên cứu mới và là nhà điều tra chính của thiết bị FREND, cho biết trong tuyên bố.
Các nhà nghiên cứu cho biết, nếu tất cả hydro mà họ phát hiện được đều tồn tại ở dạng nước đá, thì hợp chất quý giá có thể chiếm tới 40% vật chất gần bề mặt trong khu vực. Tuy nhiên, FREND cũng có thể phát hiện nước được tích tụ thành các khoáng chất địa phương, mặc dù các nhà khoa học tin rằng ít khả năng hơn là nước đá.
“Phát hiện này là một bước đầu đáng kinh ngạc, nhưng chúng tôi cần quan sát thêm để biết chắc chắn loại nước mà chúng tôi đang xử lý,” Håkan Svedhem, cựu nhà khoa học của dự án ESA cho ExoMars Trace Gas Orbiter và là đồng tác giả của nghiên cứu mới, cho biết trong tuyên bố. "Bất kể kết quả ra sao, phát hiện này chứng tỏ khả năng vô song của các thiết bị của TGO trong việc cho phép chúng ta 'nhìn thấy' bên dưới bề mặt sao Hỏa '- và tiết lộ một hồ chứa nước lớn, không quá sâu, có thể dễ dàng khai thác ở khu vực này của sao Hỏa."
Nghiên cứu mới dựa trên dữ liệu mà FREND thu thập từ tháng 5 năm 2018 đến tháng 2 năm 2021, theo tuyên bố của ESA.
Ảnh: Một góc nhìn trung tâm vào hẻm Marineris qua dữ liệu của NASA. NASA/Goddard
"Biết thêm về cách thức và vị trí nước tồn tại trên sao Hỏa ngày nay là điều cần thiết để hiểu điều gì đã xảy ra với nguồn nước dồi dào trong quá khứ của sao Hỏa và giúp chúng ta tìm kiếm môi trường sống được, các dấu hiệu có thể có của sự sống trong quá khứ và các vật liệu hữu cơ từ những ngày đầu tiên trên sao Hỏa, "Colin Wilson, nhà khoa học dự án ExoMars Trace Gas Orbiter của ESA, cho biết trong tuyên bố.
Bài báo mô tả nghiên cứu đang được xuất bản trên tạp chí Icarus số tháng 3 năm 2022 và được xuất bản trực tuyến vào ngày 19 tháng 11.
Tham khảo
1. Space.com: Scientists spot water ice under the 'Grand Canyon' of Mars
