Sinh ra ở Anh, Cecilia Payne theo học các chuyên ngành thực vật học, vật lý học và hóa học tại đại học Cambridge (Gaposchkin là họ của chồng bà). Năm 1922, bà di cư sang Hoa Kỳ. Năm 1925, bà là người phụ nữ đầu tiên nhận được học vị tiến sĩ Thiên văn tại đại học Harvard với đề tài nghiên cứu về khí quyển sao (stellar atmospherers).

Ảnh: Cecilia Helena Payne-Gaposchkin (10/05/1900 – 07/12/1979) [1]

 

Nhà thiên văn nổi tiếng Otto Struve đã nhận xét, đó là một luận văn rạng rỡ nhất đã từng được viết trong lĩnh vực Thiên văn học ("undoubtedly the most brilliant Ph.D. thesis ever written in astronomy"). Bằng cách áp dụng lý thuyết về sự ion hóa của Meghnad Saha, Gaposchkin tìm ra được một cách chính xác mối liên quan giữa kiểu phổ và nhiệt độ của ngôi sao. Luận văn này cũng chỉ ra rằng, nguyên tố chủ yếu tạo thành các ngôi sao là hydro [2].

 

Mặc dù đã bỏ ra nhiều công sức làm việc cũng như đạt được những kết quả phi thường, trong hơn một chục năm, Gaposchkin vẫn không có một vị trí chính thức tại Harvard. Đến tận năm 1938, bà mới được công nhận là nhà thiên văn học, năm 1956, bà được bổ nhiệm và trở thành nữ giáo sư đầu tiên của đại học Harvard [2]

Tên của bà được đặt cho một tiểu hành tinh (Asteroid 2039 Payne-Gaposchkin) [2]

Tài liệu tham khảo:
[1] European Space Agency, 2000 - 2007. Today in space history – 10 May, http://www.esa.int/esaSC/SEMLQR77ESD_index_0.html
[2]Wikipedia, 5/2007. Cecilia Payne-Gaposchkin, http://en.wikipedia.org/wiki/Cecilia...yne-Gaposchkin

Hero_Zeratul
Box Thiên văn học - ttvnol.com