Đây là lần đầu tiên trong vòng 10 năm qua, chúng ta có thể nhìn thấy tất cả năm hành tinh sáng nhất xuất hiện cùng lúc trên bầu trời, bao gồm cả Kim - Mộc - Thổ - Thủy - Hỏa.
Hình 1: Sao Thủy sẽ mọc lên cao để hội ngộ cùng 4 hành tinh còn lại trên bầu trời sáng sớm. Ảnh mô phỏng bởi Stellarium.
Khoảng một giờ trước khi Mặt Trời mọc, Sao Thủy (Mercury), Sao Kim (Venus), Sao Hỏa (Mars), Sao Mộc (Jupiter), và Sao Thổ (Saturn), là năm hành tinh đã được phát hiện từ thời cổ đại, sẽ xuất hiện thành một đường thẳng kéo từ trên cao bầu trời phía nam xuống thấp dần trên đường chân trời phía đông.
Các hành tinh có thể dễ dàng nhận diện trên bầu trời sáng sớm bắt đầu từ ngày 20 tháng Một, và cả năm hành tinh thẳng hàng này tiếp tục hiện diện cho đến hết tháng Hai.
Sao Kim, Sao Hỏa, Sao Mộc và Sao Thổ đã xuất hiện trên bầu trời buổi sáng từ đầu năm. Sao Mộc rực sáng ở phía Nam, kế tiếp đó là Hành tinh Đỏ Sao Hỏa, theo sau là Sao Thổ và cuối cùng là Sao Kim tỏa sáng trên đường chân trời phía đông. Sự xuất hiện của Sao Thủy sẽ làm cho cuộc hội ngội này thêm hoàn hảo.
Sao Thủy chỉ vừa mới chuyển từ một hành tinh xuất hiện trên bầu trời buổi tối thành một hành tinh của bầu trời buổi sáng sớm. Ban đầu hành tinh này xuất hiện rất thấp trên đường chân trời phía đông và là hành tinh mờ nhất nên sẽ khó để quan sát. Tuy nhiên, Sao Thủy sẽ tiếp tục leo lên cao sau mỗi buổi sáng và đến đầu tháng Hai, hành tinh này sẽ đứng ngay bên dưới Sao Kim.
Hẹn hò với Mặt trăng
Nếu bạn cần một thứ gì đó để làm tăng thêm động lực giúp bạn rời khỏi giường ngủ trước khi Mặt Trời mọc, thì đây là những ngày bạn cần đánh dấu vào lịch cá nhân. Từ cuối tháng Một, Mặt Trăng sẽ di chuyển đi qua từng hành tinh một và có thể dùng như một dấu hiệu giúp nhận diện dễ dàng các hành tinh mà bạn đang hướng đến.
Vào ngày 28/01, Mặt Trăng sẽ xuất hiện ngay bên cạnh Sao Mộc. Đến ngày 01/02, Mặt Trăng (trăng bán nguyệt cuối tháng) sẽ ở ngay cạnh Sao Hỏa, đến sáng hôm sau Mặt Trăng đã đứng ngay bên dưới hành tinh Đỏ. Vào rạng sáng ngày 04/02, trăng khuyết cuối tháng sẽ đến cạnh bên Sao Thổ. Đến ngày 06/02 Mặt Trăng đã ở bên cạnh Sao Kim và vào ngày 07/02, trăng lưỡi liềm rất mỏng sẽ đứng cạnh Sao Thủy.
Hình2: Mặt Trăng sẽ lần lượt đi qua "điểm danh" từng hành tinh một trong lần hội ngộ hiếm có này. Ảnh mô phỏng bởi Stellarium.
Thẳng hàng với Mặt Trời
Đường thẳng tạo thành bởi các hành tinh trên bầu trời nằm ngay cạnh đường hoàng đạo, đường đi biểu kiến của Mặt Trời so với các ngôi sao nền. Đường đi này đánh dấu mặt phẳng hoàng đạo của Hệ Mặt Trời, là bằng chứng trực quan chứng minh rằng các hành tinh, bao gồm cả Trái Đất, tất cả đều có quỹ đạo di chuyển xung quanh Mặt Trời trên gần như cùng một mặt phẳng.
Đường hoàng đạo được giới hạn bởi các chòm sao hoàng đạo, và một trong số những chòm sao hoàng đạo dễ nhận biết nhất là chòm sao Bò Cạp (Scorpius). Nếu bạn thưc dậy trước khi những tia sáng đầu tiên của Mặt Trời bắt đầu lấn át các ngôi sao, thì hãy tìm một chòm sao có những ngôi sao sáng tạo thành hình chữ S giống với hình dáng của nước Việt Nam, nằm giữa Sao Hỏa và Sao Thổ. Trên thực tế, ngôi sao nằm ngay trên Sao Thổ là ngôi sao khổng lồ đỏ Antares, đánh dấu vị trí trái tim của bò cạp, và màu đỏ của ngôi sao này cũng gần tương tự với màu của Sao Hỏa.
Hình 3: Vị trí thực tế của các hành tinh trên quỹ đạo xung quanh Mặt Trời. Ảnh: theplanetstoday.com
Hiếm có khó tìm
Cũng đã rất lâu rồi kể từ khi quỹ đạo của tất cả năm hành tinh này đưa chúng về cùng một phần của bầu trời. Để có được khả năng quan sát tốt nhất sự kiện hiếm có này, bạn hãy cố gắng tìm một địa điểm thoáng đãng có thể nhìn thấy trọn bầu trời phía nam cho đến đường chân trời phía đông.
Khi tháng Hai đến, tôi cũng khuyên các bạn hãy kiểm tra đường bay của Trạm Vũ trụ Quốc tế ISS qua trang web của NASA: http://spotthestation.nasa.gov/sightings/.
Trạm Vũ trụ sẽ bay ngang qua trên bầu trời buổi sáng Việt Nam trong suốt thời gian đó và khi đến gần phía Mặt Trời, ISS sẽ trở nên rất sáng do các tấm pin mặt trời của nó phản xạ ánh sáng rất mạnh.
Để kết thúc bài viết này, dành cho những bạn ở các địa phương có thời tiết không thuận lợi vào mùa này, thì đừng quá lo lắng bởi vì vào tháng Tám năm nay, 5 hành tinh này sẽ xuất hiện cùng nhau lần nữa trên bầu trời đêm 2016.
Theo theconversation.com
