Trăng xanh được chụp tại NYC, August 31, 2012.
Ảnh: Tomsajinsa
Một “Mặt Trăng Xanh” là một hiện tượng khá hiếm liên quan đến sự xuất hiện thêm một lần trăng tròn trong một khoảng thời gian nhất định.
Có hai định nghĩa cho khoảng thời gian này , và một trong số đó được sinh ra từ sự hiểu nhầm.
Định nghĩa đầu tiên của một Trăng Xanh là lần trăng tròn thứ ba trong một mùa có bốn lần trăng tròn. Được gọi là một Trăng Xanh theo mùa, nó xảy ra sau mỗi khoảng 2,7 năm. Tại sao lại là lần trăng tròn thứ ba? Mỗi mùa thường có ba lần trăng tròn, và một vài trong số chúng, vì những lý do truyền thống và tôn giáo, phải xảy ra tại những thời điểm cụ thể trong năm. Do dó, “Trăng Tròn trước Giáng Sinh” (Moon Before Yule) luôn luôn là một trong những lần trăng tròn trước Giáng sinh.
Định nghĩa khác của một Trăng Xanh là lần trăng tròn thứ hai trong cùng một tháng. Định nghĩa này – một Trăng Xanh theo tháng– trở nên phổ biến trong những năm gần đây bởi một lần phân tích nhầm về định nghĩa gốc trong một cuốn niên giám.
Vậy định nghĩa nào là đúng? Vâng, vì ngôn ngữ và ý nghĩa của từ ngữ liên tục phát triển – hãy chọn theo ý bạn . Cả hai đều được sử dụng phổ biến hiện nay.
Theo định nghĩa cũ (định nghĩa thứ nhất), Trăng Xanh vào thứ bảy, ngày 21 tháng 05, năm 2016 là một Trăng Xanh theo mùa. Lần Trăng Xanh theo mùa tiếp theo (khi mà một mùa có bốn lần trăng tròn) sẽ vào mùa xuân năm 2019. Lần trăng trong thứ ba của mùa đó sẽ vào ngày 18 tháng 5 năm 2019.
Còn theo định nghĩa mới (định nghĩa thứ 2), lần trăng xanh gần đây nhất là vào ngày 31 tháng Bảy năm 2015. Lần Trăng Xanh theo tháng tiếp theo (Trăng Tròn lần thứ hai xuất hiện trong cùng một tháng) sẽ là vào ngày 31 tháng 01 năm 2018.
Bên cạnh đó, Trăng Xanh không có nghĩa là nó có màu xanh – Mặt Trăng có màu xanh lại chỉ xảy ra đúng như thuật ngữ một lần Trăng Xanh (once in a Blue Moon), có nghĩa là rất hiếm - nhưng cũng có khả năng có một chút màu xanh trong một lần trăng tròn (các giải thích nhiều hơn về điều này ở bên dưới)
Nguồn gốc của cụm từ
Cụm từ “một lần Trăng Xanh” đã xuất hiện được khoảng hơn 400 năm, theo Philip Hiscock, một nhà văn học dân gian tại Đại học Memorial Newfoundland. Trong một bài báo năm 2012 tại tạp chí Bầu trời và Kính viễn vọng (Sky & Telescope), ông giải thích rằng cụm từ lần đầu được sử dụng giống như việc nói rằng mặt trăng được làm bằng phô mai xanh – nó chỉ ra một cái gì đó thật vô lý. Khi nói "Mặt Trăng là màu xanh" cũng tương tự như khi nói, "màu đen là màu trắng."
Ý nghĩa có thể phát triển để nói đến một cái gì đó như “không bao giờ” xảy ra, theo Hiscock. “Tôi sẽ cưới em khi Mặt Trăng chuyển sang màu xanh” trở nên tương tự như khi nói “Tôi sẽ cưới em khi... lợn biết bay”.
Nhưng, đừngbao giờ nói “không bao giờ”. Bởi Mặt Trăng cũng có thể có màu xanh nhạt, như một lần nó xuất hiện vào năm 1883 sau đợt phun trào núi lửa Krakatoa. Bụi trong không khí đóng vai trò như một bộ lọc, gây nên cảnh hoàng hôn và Mặt Trăng chuyển sang màu xanh lá và xanh da trời trên khắp thế giới. Các sự kiện khác như cháy rừng và bão bụi cũng có thể làm cho mặt trăng chuyển sang màu xanh. Do do, ý nghĩa của cụm từ “một lần Trăng Xanh” thay đổi từ “không bao giờ” sang “hiếm khi”, theo Hiscock.
Trăng Xanh xảy ra khi nào?
Bây giờ chúng ta có những định nghĩa trái ngược về Trăng Xanh.
Ý nghĩa lịch học cho khái niệm Trăng Xanh bắt nguồn từ cuốn niên giám của Nông dân ở Maine hiện nay không còn tồn tại như giữa những năm 1800. Trên trang báo vào tháng 8 năm 1937, cuốn niên giám giải thích rằng Mặt Trăng “thường xuất hiện tròn đầy đủ 12 lần trong một năm, ba lần trong một mùa. Tuy nhiên, thỉnh thoảng sẽ có một năm với 13 lần trăng tròn trong một năm, không phải là 12 như bình thường. Và lần trăng tròn thêm đó cũng có nghĩa là một trong bốn mùa sẽ có bốn lần trăng tròn thay vì ba như thông thường”.
Nguồn: Space.com
