Tam giác mùa hè, tấm biến chỉ dẫn bốn mùa

Tam giác mùa hè - Summer Triangle

Trước khi Mặt Trời mọc vào những buổi sáng tháng 3 này, bạn hãy tìm kiếm Tam Giác Mùa Hè. Mặc dù Hè vẫn chưa thực sự tới, nhưng ba ngôi sao sáng của nhóm sao này - Chức Nữ (Vega), Thiên Tân (Deneb) và Ngưu Lang (Altair) đã xuất hiện trên bầu trời ngay trước bình minh. Đây đều là những ngôi sao có độ sáng cấp 1 lần lượt nằm trong những chòm sao nổi bật Thiên Cầm (Lyra), Thiên Nga (Cygnus) và Đại Bàng (Aquila)

Tam Giác Mùa Hè không phải là một chòm sao nằm trong danh sách 88 chòm sao chính thức. Cũng giống như Bắc Đẩu, nó được gọi là Nhóm sao (asterism),một nhóm các ngôi sao dễ nhận ra nhưng không nằm trong danh sách 88 chòm sao. Như cái tên gọi của mình, nhóm sao này giống như một dấu hiệu nhận biết mùa Hè và sẽ leo lên đỉnh đầu vào đêm các buổi mùa Hè.

Tuy nhiên, không chỉ mỗi mùa Hè, ở Bắc bán cầu, các ngôi sao của Tam giác mùa hè hiện hữu hầu như tất cả đêm trong năm. Nếu bạn ở Nam bán cầu, bạn có thể sẽ không nhìn thấy toàn bộ Tam giác mùa hè trước khi Mặt Trời, ngôi sao Deneb có thể sẽ mất hút trong ánh bình minh chói chang ở vĩ độ ôn đới phía nam.

Mùa Hè ở Bắc Bán Cầu

Giống như tất cả các ngôi sao khác, các ngôi sao của Tam giác mùa hè mọc sớm hơn bốn phút sau mỗi đêm trôi qua, hay sớm hơn hai giờ với mỗi tháng trôi qua. Điều này xảy ra bởi vì Trái Đất quay quanh Mặt Trời và bầu trời đêm của chúng ta ở hướng đối diện, các nhân tố ấy tạo nên một bức tranh toàn cảnh luôn thay đổi của thiên cầu.

Vào khoảng ngày 1 tháng 5, Tam giác mùa hè sẽ leo qua đường chân trời phía đông vào khoảng nửa đêm, từ giữa đến cuối tháng 6 kéo dài, bạn sẽ thấy Tam giác mùa hè lấp lánh ở phía đông vào lúc hoàng hôn. Hãy quan sát nó vào khoảng thời gian của ngày Hạ chí. Đó là một dấu hiệu chắc chắn cho thấy mùa hè quay trở lại Bắc bán cầu.

Tham khảo:

1. Earthsky.org: https://earthsky.org/tonight/the-summer-triangle-a-signpost-for-all-seasons/