Ảnh: Bên trái là NGC 2005 - một cụm sao cầu, bên phải là thiên hà lùn gần Ngân Hà của chúng ta mang tên Đám Mây Magellan Lớn (Large Magellanic Cloud - LMC). Các nhà khoa học tin rằng NGC 2005 từng là một phần của một Thiên Hà Lùn - bị LMC “ăn thịt”. HLA/ Fabian RR/ ESO/ VMC Survey/ Astronomie.nl/ Phys.org.
Thiên hà nhỏ lấy vật chất của một thiên hà nhỏ hơn
Các nhà khoa học cho rằng họ có bằng chứng rằng LMC - một thiên hà lùn vệ tinh của Ngân Hà của chúng ta, đã ăn thịt một thiên hà nhỏ hơn trong quá khứ. Một nhóm các nhà nghiên cứu người Ý và Hà Lan nghiên cứu các cụm sao cầu - một nhóm các ngôi sao tìm thấy ở quầng các thiên hà ở Đám Mây Magellan Lớn. Nghiên cứu chỉ ra rằng một trong những cụm sao này - NGC 2005 - có thành phần hóa học khác với số còn lại, và điều này khiến họ đặt ra giả thuyết là liệu phần còn lại của nhóm này đã bị LMC “nuốt” trọn.
Bài báo được đăng trên tạp chí Nature Astronomy hôm 18 tháng 10 vừa rồi.
Thử nghiệm lý thuyết về hình thành thiên hà
Các nhà thiên văn học tin rằng các thiên hà đó hình thành từ những thiên thể nhỏ hơn và trở nên những ốc đảo Vũ Trụ lớn như hiện tại chúng ta quan sát. Họ có chứng cứ cổ chứng minh rằng Ngân Hà cũng tiến hóa như vậy, vệ tinh Gaia đã cho thấy Ngân Hà đã được hình thành từ việc sát nhập với những thiên hà nhỏ hơn. Nhưng các nhà thiên văn muốn thấy liệu có một minh chứng nào tương tự chứng minh cho sự hình thành của các thiên hà nhỏ hơn không :” Cơ hội tuyệt vời để chứng minh những dự đoán lý thuyết là bằng cách nhìn vào thiên hà vệ tinh lớn nhất của chúng ta.”
Nhắm vào các cụm sao cầu
Các cụm sao cầu là một nhóm hàng ngàn tới hàng triệu ngôi sao, lực hấp dẫn của cụm tinh cầu kéo chúng gần nhau mặc dù bên ngoài chịu ảnh hưởng hấp dẫn của một thiên hà lớn hơn. Các nhà nghiên cứu đã nghiên cứu 11 cụm tinh cầu trong LMC, và một trong chúng như đã nói trên - NGC 2005 có thành phần cấu tạo khác và nó trở thành đối tượng nghiên cứu.
NGC 2005 chứa 200 000 ngôi sao và nằm ở khoàng cách 750 năm ánh sáng so với tâm của LMC. Sử dụng tổ hợp kính thiên văn Very Large Telescope (VLT) và kính thiên văn Magellan ở Chile, các nhà nghiên cứu đã phát hiện ra rằng NGC 2005 chứa ít Kẽm, Đồng, Silicon và Calcium hơn 10 đối tượng còn lại.
Ảnh: Từ Paranal Chile, bạn có thể nhìn thấy Dải Ngân Hà rộng lớn của chúng ta. Thiên hà vệ tinh Magenllan Lớn. Yuri Beletsky/ESO
Thành phần hóa học tiết lộ nguồn gốc khác biệt
NGC 2005 thiếu một vài nguyên tố nặng so với các cụm tinh cầu khác ở LMC, và nó có thể tới từ một thiên hà nhỏ hơn. Thiên hà nhỏ hơn này hình thành chậm hơn, vào hàng tỉ năm về trước,họ tin rằng thiên hà nhỏ hơn này đã sát nhập với LMC, kết quả là phần lớn của nó đã bị tan thành Đám Mây Magenllan Lớn LMC, tuy nhiên hấp dẫn tinh cầu của NGC 2005 thì vẫn còn: “Chúng tôi thật sự đã nhìn thấy tàn dư của một cuộc sát nhập, và lần đầu tiên chúng tôi chứng minh một cách thuyết phục rằng các thiên hà nhỏ hàng xóm được hình thành từ các thiên hà thậm chí còn nhỏ hơn ”
Tham khảo
- Mucciarelli, A., Massari, D., Minelli, A. et al. A relic from a past merger event in the Large Magellanic Cloud. Nat Astron (2021). https://doi.org/10.1038/s41550-021-01493-y
- Small galaxy consumes an even smaller galaxy. EarthSky. (2021, October 25). Retrieved October 25, 2021, from https://earthsky.org/space/small-galaxy-eats-smaller-galaxy-lmc/.
