Bản đồ chòm sao Kỳ Lân và vị trí của hệ sao β Monocerotis được khoanh tròn.
Beta Monocerotis (Beta Mon, β Monocerotis, β Mon) là một hệ sao ba trong chòm sao Kỳ Lân. Bằng mắt thường, nó xuất hiện dưới dạng một ngôi sao đơn lẻ với cường độ thị giác biểu kiến xấp xỉ 3,74, khiến nó trở thành ngôi sao nhìn thấy sáng nhất trong chòm sao này.
Quan sát qua kính viễn vọng cho thấy một đường cong gồm ba ngôi sao màu xanh lam nhạt (hoặc các ngôi sao màu vàng nhạt, tùy thuộc vào tiêu điểm của ống kính). William Herschel, người phát hiện ra hệ sao ba này vào năm 1781 đã nhận xét rằng đây là "một trong những quang cảnh đẹp nhất trên thiên đường". Hệ thống sao bao gồm ba ngôi sao thuộc lớp Be, bao gồm β Monocerotis A, β Monocerotis B và β Monocerotis C. Ngoài ra còn có một ngôi sao đồng hành trực quan khác có thể không ở gần về mặt vật lý với ba ngôi sao còn lại.
Ảnh chụ hệ sao ba β Monocerotis qua kính thiên văn. Ảnh: Hiền PHAN. C9.25, ZWO 178MC (từ 1 buổi thực hành của sinh viên năm 2 khoa Vũ trụ và Ứng dụng, USTH)
Ba ngôi sao của β Monocerotis nằm xấp xỉ trên một đường thẳng. Sao B cách sao A ~7 giây cung và cách sao C ~3 giây cung. Các ngôi sao có cùng chuyển động riêng trên bầu trời và vận tốc hướng tâm rất giống nhau. Chúng chia sẻ một mã định danh vệ tinh Hipparcos duy nhất và được cho là ở cùng một khoảng cách, khoảng 700 năm ánh sáng dựa trên thị sai của chúng.
β Monocerotis được phân loại là một ngôi sao biến thiên, mặc dù vẫn chưa rõ sao nào trong ba ngôi sao này gây ra sự thay đổi độ sáng. Phạm vi cường độ được cho là 3,77 đến 3,84 trong dải đo trắc quang Hipparcos.
- Beta Monocerotis A (Beta Mon A, β Monocerotis A, β Mon A) là một ngôi sao lớp Be có khối lượng xấp xỉ 7 lần khối lượng Mặt Trời và độ sáng gấp 3.200 lần Mặt Trời.
- Beta Monocerotis B (Beta Mon B, β Monocerotis B, β Mon B) là một ngôi sao lớp Be có khối lượng xấp xỉ 6,2 lần khối lượng Mặt Trời và độ sáng gấp 1.600 lần Mặt Trời.
- Beta Monocerotis C (Beta Mon C, β Monocerotis C, β Mon C) là một ngôi sao lớp Be có khối lượng xấp xỉ 6 lần khối lượng Mặt Trời và độ sáng gấp 1.300 lần Mặt Trời.
Hệ ba sao này có một ngôi sao đồng hành trực quan, CCDM J06288-0702D, có cường độ thị giác biểu kiến xấp xỉ 12 và có thể nhìn thấy cách β Monocerotis A. khoảng 25 giây cung. Nó có lẽ không gần về mặt vật lý với ba ngôi sao còn lại, chỉ đơn thuần xuất hiện bên cạnh chúng trên bầu trời.
Tham khảo
- Wikipedia: Beta Monocerotis
